1.
Thực trạng phát triển đô thị Biên Hòa:
Biên Hòa là một trong
các trung tâm công nghiệp quan trọng trên cả nước, là đô thị trung tâm của tỉnh
Đồng Nai và đã được công nhận là đô thị loại I từ năm 2016 với quy mô dân số và
mật độ dân cư thuộc nhóm cao nhất cả nước.
Trong nhiều năm trở lại đây, thành
phố Biên Hòa luôn được đánh giá như cửa ngõ cho vùng kinh tế trọng điểm khu vực
phía Nam. Các chính sách phát triển khu vực được phê duyệt đều ưu tiên, chú
trọng vào nâng cấp hạ tầng, giao thông đô thị tại thành phố Biên Hòa. Nhiều
công trình, dự án trọng điểm cũng đã được triển khai thực hiện như các dự án
chống ngập tại các điểm ngập trên địa bàn thành phố, các dự án hạ tầng giao
thông như: hương lộ 2, cầu Vàm Cái Sứt, đường và công viên ven sông Đồng Nai
(đoạn từ cầu Hóa An đến giáp ranh H.Vĩnh Cửu). Đồng thời, các dự án chỉnh
trang, phát triển đô thị lớn cũng đang được triển khai thực hiện như: dự án
Chuyển đổi công năng Khu công nghiệp Biên Hòa 1 thành khu đô thị, thương mại,
dịch vụ; quy hoạch phát triển cù lao Hiệp Hòa. Một số dự án giao thông trọng
điểm của thành phố Biên Hòa có thể kể đến như: Tuyến cao tốc Biên Hòa - Vũng
Tàu, Tuyến đường sắt Metro Bến Thành - Suối Tiên, Trục trung tâm thành phố mang
tên Nguyễn Hữu Cảnh, Hệ thống cầu đường bộ Cù lao Phố,...
Chương
trình phát triển đô thị thành phố Biên Hòa, giai đoạn đến năm 2020 và giai đoạn
2021-2030 đã được UBND tỉnh về phê duyệt tại Quyết định số 3003/QĐ-UBND ngày
20/9/2016, đến
nay sau 6 năm thực hiện đã đạt được một số mục tiêu cơ bản. Tuy nhiên, quá
trình phát triển đô thị thành phố Biên Hòa vẫn còn một số hạn chế, bất cập cần quan
tâm giải quyết, như:
- Đô thị Biên Hòa chưa đạt một số
tiêu chí đô thị loại I (về diện tích sàn nhà ở bình quân, đất xây dựng các công
trình dịch vụ công cộng đô thị, mật độ đường giao thông chính, tỷ lệ tuyến phố
văn minh đô thị trên tổng số trục phố chính, mật độ đường cống thoát nước
chính, nhà tang lễ, cây xanh…).
- Bên cạnh đó thành phố Biên Hòa
cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong phát triển đô thị do tốc độ
đô thị hóa, tăng dân số cơ học diễn ra nhanh như: tình trạng kẹt xe, ngập nước,
ô nhiễm môi trường, sự quá tải của hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, thiếu
hụt quỹ nhà ở đặc biệt là nhà ở dành cho người thu nhập thấp và công nhân lao
động, cũng như áp lực đối với công tác quản lý, sử dụng đất đai, quy hoạch, xây
dựng,...
- Vẫn còn tình trạng vi phạm trật
tự xây dựng xảy ra tại một số địa bàn có tốc độ đô thị hóa cao, diện tích đất
nông nghiệp còn trống nhiều như tại các phường: Trảng Dài, Long Bình, Tân
Phong, Hóa An, Phước Tân, An Hòa và Tam Phước.
- Với quy mô dân số đông, mật độ
dân số cao, việc giải phóng mặt bằng để triển khai thực hiện các dự án phát
triển đô thị cũng là “bài toán” khó đối với đô thị Biên Hòa. Không những vậy,
các dự án chỉnh trang, cải tạo đô thị trên địa bàn TP.Biên Hòa cũng đòi hỏi
nguồn lực rất lớn.
- Theo chương trình phát triển đô
thị thành phố Biên Hòa được UBND tỉnh về phê duyệt tại Quyết định số
3003/QĐ-UBND ngày 20/9/2016, nhu cầu về nguồn vốn đầu tư phát triển đô thị biên
hòa là rất lớn (khoảng 36.224 tỷ), tuy nhiên với các cơ chế, chính sách như
hiện nay chưa đủ thông thoáng và hấp dẫn để khuyến khích, thu hút nguồn vốn xã
hội hóa từ doanh nghiệp và nhân dân trong đầu tư các dự án khung, đặc biệt là
các dự án giao thông, cấp thoát nước, xử lý rác thải, nghĩa trang,…nhằm giảm
tải gánh nặng tài chính cho ngân sách nhà nước.
2. Đề xuất định hướng:
- Việc phát triển đô thị Biên Hòa
trong thời gian tới cần ưu tiên tập trung cho các khu vực ngoại ô, vùng ven.
Khu vực trung tâm cần hạn chế tập trung thêm dân cư, hạn chế xây dựng các khu
dân cư cao tầng, từ đó giảm tải cho khu vực đô thị trung tâm. Ưu tiên các dự án
chỉnh trang, cải tạo đô thị nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân đô
thi, từng bước đầu tư xây dựng hoàn chỉnh theo các tiêu chí của một đô thị
xanh, đô thị thông minh.
- Đối với các quy đất công hiện
có, cần xem xét điều chỉnh quy hoạch để bố trí các công trình đầu mối, công
trình hạ tầng, dịch vụ công cộng mà đô thị Biên Hòa còn thiếu tiêu chí để đạt
đô thị loại I (bãi đậu xe, cây xanh, khu thiết chế văn hóa,…).
- Ưu tiên tập trung nguồn lực cho
các dự án khung trong chương trình phát triển của thành phố Biên Hòa, đặc biệt
là các dự án giao thông, cấp thoát nước để giải quyết dứt điểm tình trạng ùn
tắc giao thông, ngập úng cục bộ tại nhiều vị trí trên địa bàn thành phố hiện
đang là vấn đề quan tâm, gây bức xúc của người dân đô thị.
- Chủ động xây dựng, công bố các chủ
trương khuyến khích, kêu gọi các doanh nghiệp và người dân chung tay đầu tư các
dự án cải tạo và phát triển đô thị (hệ thống đường giao thông, công viên cây
xanh - thể dục thể thao, công trình công cộng - hạ tầng thiết yếu của xã hội)
mà trước đây phụ thuộc rất lớn vào nguốn vốn Ngân sách. Đối với các dự án này
cần xem xét kết hợp hài hòa hai mục tiêu phục vụ cộng đồng và lợi
nhuận của doanh nghiệp để thu hút các nguồn lực xã hội cùng tham gia với nhà
nước, hạn chế phụ thuộc vào nguồn vốn Ngân sách. Quy mô chi tiết của của dự án
(diện tích, cơ cấu - chức năng sử dụng đất, hệ số sử dụng đất, mật độ xây dựng,
tầng cao...) của các dự án này cần được nghiên cứu, đảm bảo tính khả thi về
hiệu quả kinh tế đối với các chủ đầu tư và đảm bảo mục tiêu phục vụ lợi ích
cộng đồng thông qua việc phù hợp quy hoạch chung của toàn khu đô thị./.
Tác giả: Trần Tư Duy