I. Tình hình ngập nước khi mưa lớn tại các đô thị.
1. Tổng hợp các điểm ngập đến tháng 10/2022
- Nhiều nhất, nặng nhất vẫn là Biên Hòa: hiện nay có 17 điểm ngập (11 điểm thuộc địa phương quản lý, 6 điểm thuộc các đơn vị khác quản lý); số điểm ngập tăng lên so với báo cáo của Phòng Quản lý đô thị vào tháng 7/2022 (8 điểm ngập, ngoài 3 điểm chưa thể giải quyết thì đến nay phát sinh thêm 9 điểm trong đó có 1 điểm tái ngập), đáng kể tình trạng ngập sâu trên đường Đồng Khởi (phường Trảng Dài và Tân Phong), tại khu phố 3, 5, 8, phường Hố Nai, một vùng rộng lớn ở phường Long Bình Tân, phường Phước Tân có 1.162 nhà dân bị ngập nước, trong đó có khoảng 100 nhà bị ngập sâu từ 1-1,2 m. Theo Báo Đồng Nai đăng ngày 8/9/2022 nêu 14 điểm tại Biên Hòa.
- Tiếp đến là Long Thành (8 điểm), Cẩm Mỹ (7 điểm), Xuân Lộc (5 điểm), Trảng Bom (4 điểm), Vĩnh Cửu và Tân Phú (cùng có 3 điểm) đặc biệt điểm ngập tại khu hành chính của huyện Tân Phú ngập khoảng 20-30cm tích nước không thoát được do hệ thống thoát nước chưa đấu nối ra điểm thoát nước của khu vực. Nhơn Trạch (1 điểm đường ĐT 769), Long Khánh và Thống Nhất chưa báo (nhưng riêng Thống nhất vừa qua cử tri phải ảnh việc mưa lớn dẫn đến ngập úng kéo theo đất đỏ tại đường Trần Hưng Đạo, thị trấn Dầu Giây).
- Trên các Quốc lộ: theo báo cáo của Cục quản lý đường bộ IV thì có 15 điểm, tuy nhiên đa số điểm ngập trùng lắp trong báo cáo của các địa phương.
- Trong Khu công nghiệp: một số điểm tại KCN Nhơn Trạch 2, 3, 4 và tại KCN Sông Mây, Trảng Bom (vừa qua, Sở Xây dựng đã cùng Ban quản lý các KCN đi thực địa khảo sát khu vực điểm ngập khu công nghiệp Sông Mây này để đánh giá nguyên nhân).
Qua rà soát các số liệu đến tháng 10/2022 nhất là qua các đợt mưa lớn và cơn bão số 4 và số 6 vừa qua, nhận thấy số điểm ngập tại một số địa phương có xu hướng tăng lên như Biên Hòa, Long Thành, Trảng Bom, đặc biệt là thành phố Biên Hòa.
2. Các nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng ngập nước khi mưa lớn
- Tốc độ đô thị hóa, bê tông hóa nhanh, tạo áp lực cho hệ thống hạ tầng thoát nước hiện hữu.
- Tình trạng rác thải (nhất là rác thải nhựa, chất thải xây dựng) chưa được thu gom triệt để bít các cửa thu nước, cửa mương, hố ga. Một số điểm tập kết rác gần khu vực tụ thủy dẫn đến khi mưa lớn rác bị cuốn vào các hố ga, miệng thu nước.
- Tiến độ thực hiện các dự án chống nhập, dự án thoát nước còn chậm; đặc biệt là công tác giải phóng mặt bằng.
- Các địa phương chưa kiểm tra, giám sát, tổng kết, đánh giá thường xuyên việc tổ chức thực hiện đầu tư xây dựng các công trình chống ngập.
- Việc nạo vét, khơi thông dòng chảy chưa được thường xuyên và đồng bộ.
- Việc xây dựng lấn chiếm hành lang lòng sông, kênh, rạch dẫn đến thu hẹp dòng chảy; hệ thống thoát nước, vỉa hè đường đô thị vẫn còn tình trạng lấn chiếm tại các vị trí hố ga đấu nối, chưa được xử lý mạnh, thiếu kiên quyết.
- Việc đầu tư hệ thống xử lý nước thải khá manh mún, chủ yếu xử lý tình thế, không mang tính xử lý đồng bộ, lâu dài nên đa số các hộ dân phải đấu nối tạm thời hệ thống thoát nước thải vào hệ thống thoát nước mưa gây quá tải cho hệ thống thoát nước mưa.
- Nhiều tuyến đường kết nối vào đường Quốc lộ chưa có hệ thống thoát nước riêng nên đã đấu nối thoát nước vào Quốc lộ hoặc cho chảy tràn ra Quốc lộ. Một số vị trí trên đường Quốc lộ chưa được đầu tư hệ thống thoát nước hoặc có bố trí cống ngang nhỏ không đảm bảo thoát nước khi mưa lớn.
- Một số khu vực khi san nền, chặt hạ cây xanh (cây cao su, cây lâu năm…) không có giải pháp dẫn dòng thoát lũ, làm bùn đất chảy tràn ra đường gây tắc nghẽn hệ thống thoát nước…
II. Giải pháp khắc phục.
Quá trình rà soát đã đưa ra được khá đầy đủ nguyên ngân gây ngập nước khi mưa lớn tại các đô thị, Sở Xây dựng đã có Thông báo số 183/TB-SXD ngày 21/9/2022 đề nghị các cơ quan, đơn vị tập trung thực hiện một số nội dung chính như sau:
a) Nhiệm vụ trước mắt cần làm ngay:
- Chú trọng và chủ động hơn nữa trong việc nắm bắt và kịp thời xử lý tình trạng ngập nước khi xảy ra mưa lớn trên địa bàn tỉnh, coi đây là nhiệm vụ cấp bách, vấn đề cần đặc biệt quan tâm, thực hiện đồng bộ, thường xuyên.
- Rà soát, thống kê cụ thể danh mục các điểm ngập, các dự án liên quan đến chống ngập, tiêu thoát lũ và đề xuất giải pháp cụ thể để sớm khắc phục tình trạng ngập nước khi mưa lớn và phân loại cụ thể:
+ Danh mục các dự án đang thi công;
+ Danh mục các dự án đã có chủ trương đầu tư;
+ Danh mục các dự án đang lập chủ trương đầu tư;
+ Đề xuất các dự án chuẩn bị đầu tư, trong đó, phải nêu rõ quy mô đầu tư, tiến độ thực hiện, dự kiến thời gian hoàn thành, khó khăn vướng mắc (nếu có) và nguồn vốn đầu tư (ưu tiên đề xuất sử dụng vốn sự nghiệp cho việc nạo vét, khơi thông dòng chảy, cải tạo nâng cấp hệ thống thoát nước có quy mô nhỏ; đối với việc đầu tư xây dựng mới, cải tạo nâng cấp hệ thống thoát nước quy mô lớn do bộ ngành trung ương quản lý thì sử dụng nguồn vốn ngân sách trung ương, do tỉnh quản lý thì sử dụng nguồn vốn ngân sách tỉnh, còn lại thì sử dụng nguồn vốn ngân sách cấp huyện).
+ Đẩy nhanh công tác bồi thường để thực hiện các dự án chống ngập.
- Thực hiện rà soát, đề xuất và xác định nguồn vốn; đưa các dự án chống ngập, tiêu thoát lũ vào danh mục dự án cấp bách để được ưu tiên bố trí vốn và có cơ chế đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án.
- Quản lý chặt chẽ, xử lý nghiêm việc xả rác; lấn chiếm hành lang đường bộ, lòng sông, suối, kênh, rạch…
- Thường xuyên khơi thông dòng chảy, tránh tình trạng tắc nghẽn hệ thống thoát nước.
- Bố trí đầy đủ vốn để thực hiện các dự án chống ngập.
- Có giải pháp quản lý, hạn chế tình trạng san nền trái phép, chặt hạ khu vực trồng cao su, cây lâu năm…mà không có giải pháp dẫn dòng thoát lũ, làm bùn đất chảy tràn ra đường.
- Riêng UBND các huyện, thành phố:
+ Lập Kế hoạch cụ thể việc nạo vét, khơi thông hệ thống cống rãnh, mương kênh trên từ địa bàn cho giai đoạn từ nay đến năm 2023, trong đó xác định cụ thể từ nay đến cuối năm 2022 cụ thể thực hiện hoàn thành xong cụ thể bao nhiêu tuyến. Cam kết tiến độ khắc phục (các trường hợp ngập chủ yếu như: ngập do hệ thống thoát nước bị tắc nghẽn; ngập do thiếu hệ thống thoát nước; ngập do chưa có dự án chống ngập; ngập do lưu lượng nước từ các khu vực khác đổ về nhiều…).
+ Xây dựng Kế hoạch hiện khắc phục tình trạng ngập nước khi mưa lớn, trong đó nêu rõ mục tiêu đến cuối năm 2022 sẽ thực hiện khắc phục được bao nhiêu điểm ngập và kế hoạch khắc phục các điểm ngập trong thời gian tiếp theo.
- Ban Quản lý các Khu công nghiệp tỉnh: chủ động và đề nghị chủ đầu tư các đơn vị kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp thường xuyên theo dõi, kịp thời tổ chức nạo vét, khơi thông dòng chảy của hệ thống thoát nước trong khu công nghiệp.
- Đối với các tuyến Quốc lộ đi qua địa bàn tỉnh có điểm ngập: Đề nghị Cục Quản lý đường bộ IV, Sở Giao thông vận tải xem xét và có ý kiến cụ thể về đề xuất của UBND thành phố Biên Hòa và các địa phương về việc giao địa phương tổ chức nạo vét hệ thống thoát nước trên các tuyến đường trên để chủ động xử lý ngay trong công tác chống ngập khi mưa lớn.
- Giải pháp phản ứng nhanh về thông tin để kịp thời xử lý: các cơ quan, đơn vị cử người (cung cấp thông tin họ và tên, cơ quan, đơn vị công tác, chức vụ và số điện thoại) để Sở Xây dựng chủ động liên hệ công tác và thuận tiện trong quá trình trao đổi công việc. Đồng thời Sở Xây dựng thiết lập nhóm thông tin phản ứng nhanh giữa Sở Xây dựng và các địa phương, đơn vị để kịp thời nắm bắt thông tin, tình trạng ngập nước khi mưa lớn và cung cấp số liệu phục vụ công tác tổng hợp báo cáo, đi thị sát tình hình khi có mưa lớn…
b) Các nhiệm vụ về mặt lâu dài
Các cơ quan, đơn vị lập, thẩm định quy hoạch xây dựng; chủ trương đầu tư, báo cáo nghiên cứu khả thi, báo cáo kinh tế kỹ thuật các công trình đường giao thông, khu dân cư, khu đô thị, công trình thoát nước (kênh, mương, kè, cống…) phải nghiên cứu kỹ phương án nguồn tiếp nhận, đấu nối thoát nước, dự báo tương lai để đưa ra được các giải pháp thoát nước phù hợp, đảm bảo sự kết nối giữa các dự án, khu vực với nhau. Đặc biệt phải chú trọng đầu tư tuyến thoát nước phải đồng bộ, gắn liền với đầu tư đường giao thông, thiết kế các tuyên đường giao thông phải tính toán đến việc bố trí các hệ thống HTKT.
Qua báo cáo của các địa phương thì trong quý IV/2022 các điểm ngập do tắc nghẽo dòng chảy đã cơ bản được nạo vét, khơi thông dòng chảy và tiếp tục xử lý thường xuyên; đối với các điểm ngập lớn, ngập do thiếu hệ thống thoát nước, các đơn vị, địa phương đã dự kiến kế hoạch đầu tư dự án từ nay đến năm 2023.
2. Các nhiệm vụ cần tiếp tục thực hiện trong thời gian tới:
2.1. UBND các huyện, thành phố thuộc tỉnh, các chủ đầu tư dự án chống ngập và các đơn vị có liên quan cần chú trọng và chủ động hơn nữa trong việc:
- Nắm bắt và kịp thời xử lý tình trạng ngập nước khi xảy ra mưa lớn trên địa bàn tỉnh, coi đây là nhiệm vụ cấp bách, vấn đề cần đặc biệt quan tâm, thực hiện đồng bộ, thường xuyên.
- Phải thường xuyên kiểm tra, rà soát các điểm ngập, các dự án liên quan đến chống ngập, tiêu thoát lũ; theo dõi, đánh giá nguyên nhân tái ngập để có hướng xử lý kịp thời. Kiểm tra, rà soát, có biện pháp xử lý các trường hợp lấn chiếm hành lang lòng sông, kênh, rạch dẫn đến thu hẹp dòng chảy; lấn chiếm tại các vị trí hố ga đấu nối; thu gom rác thải và quản lý chặt chẽ việc xả rác ra môi trường…
- Rà soát, đề xuất và xác định nguồn vốn; đưa các dự án chống ngập, tiêu thoát lũ vào danh mục dự án cấp bách để được ưu tiên bố trí vốn và có cơ chế đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án.
- Đối với các dự án đã có chủ trương đầu tư, chủ đầu tư phải phải đẩy nhanh tiến độ thực hiện các thủ tục đầu tư xây dựng, đặc biệt là công tác giải phóng mặt bằng để sớm triển khai thực hiện dự án.
- Đối với các dự án đang triển khai thi công, chủ đầu tư phải có kế hoạch, tiến độ thực hiện cụ thể và thường xuyên theo dõi, đôn đốc các nhà thầu thi công để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án.
- Lập Kế hoạch cụ thể việc nạo vét, khơi thông hệ thống cống rãnh, mương kênh trên địa bàn cho giai đoạn từ nay đến năm 2023, trong đó xác định cụ thể từ nay đến cuối năm 2022 thực hiện hoàn thành xong bao nhiêu tuyến, điểm ngập và kế hoạch khắc phục các điểm ngập trong thời gian tiếp theo, hạn chế tối đa việc phát sinh thêm các điểm ngập, tái ngập.
- Chủ động làm việc với Tổng công ty cao su Đồng Nai để có giải pháp dẫn dòng, thoát nước tại các khu vực xảy ra hiện tượng nước, bùn từ các lô cao su đổ ra đường làm ảnh hưởng đến giao thông, thoát nước cũng như ảnh hưởng tới đời sống sinh hoạt của người dân khu vực.
2.2. Đối với các điểm ngập chưa có dự án chống ngập, kế hoạch nạo vét, sửa chữa, Giao Sở Giao thông vận tải, UBND các huyện, thành phố, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh chủ động đề xuất quy mô đầu tư, tiến độ thực hiện, dự kiến thời gian hoàn thành, khó khăn vướng mắc (nếu có) và nguồn vốn đầu tư (ưu tiên đề xuất sử dụng vốn sự nghiệp cho việc nạo vét, khơi thông dòng chảy, cải tạo nâng cấp hệ thống thoát nước có quy mô nhỏ; đối với việc đầu tư xây dựng mới, cải tạo nâng cấp hệ thống thoát nước quy mô lớn do bộ ngành trung ương quản lý thì sử dụng nguồn vốn ngân sách trung ương, do tỉnh quản lý thì sử dụng nguồn vốn ngân sách tỉnh, còn lại thì sử dụng nguồn vốn ngân sách cấp huyện).
2.3. Ban Quản lý các Khu công nghiệp tỉnh cần thường xuyên theo dõi, nắm bắt tình trạng ngập nước trong các khu công nghiệp để yêu cầu các đơn vị kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp có kế hoạch nạo vét, khơi thông dòng chảy kịp thời.
2.4. Đối với các điểm ngập trên các tuyến Quốc lộ đi qua địa bàn tỉnh: Trên cơ sở Cục quản lý đường bộ IV thống nhất tại văn bản số 2392/CQLĐBIV-QLBTĐB ngày 28/9/2022, UBND các huyện, thành phố chủ động xử lý ngay việc tổ chức nạo vét hệ thống thoát nước khắc phục ngập úng trong thời gian sớm nhất.
2.5. Các Sở ngành, địa phương trong quá trình lập, thẩm định quy hoạch xây dựng; chủ trương đầu tư, báo cáo nghiên cứu khả thi, báo cáo kinh tế kỹ thuật các công trình đường giao thông, khu dân cư, khu đô thị, công trình thoát nước (kênh, mương, kè, cống…) phải nghiên cứu kỹ phương án nguồn tiếp nhận, đấu nối thoát nước, dự báo tương lai để đưa ra được các giải pháp thoát nước phù hợp, đảm bảo sự kết nối giữa các dự án, khu vực với nhau. Đặc biệt chú trọng đầu tư tuyến thoát nước phải đồng bộ, gắn liền với đầu tư các tuyến đường giao thông, thiết kế các tuyến đường giao thông phải tính toán đến việc bố trí các hệ thống HTKT./.
Đăng bài
Bùi Ánh Bắc
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Hôm nay
Tổng lượt truy cập
